Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ưu tiên phát triển bền vững, việc thúc đẩy logistics xanh là nhiệm vụ cấp bách với các doanh nghiệp Việt Nam. Sự phát triển của ngành logistics hiện nay không chỉ đáp ứng nhu cầu nội địa mà còn phục vụ các chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam, với 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, đang trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn và là trung tâm xuất khẩu tiềm năng của khu vực. Tuy nhiên, để tiếp cận các thị trường khó tính như EU và Hoa Kỳ, các doanh nghiệp cần đáp ứng những tiêu chuẩn ngày càng nghiêm ngặt về phát thải và bảo vệ môi trường.

Cơ Hội và Thách Thức Trong Chuyển Đổi Xanh

Ông Carlos Zepeda, chuyên gia kinh tế hàng hải cao cấp, cho biết, tăng trưởng sản xuất và nhu cầu xuất khẩu của Việt Nam trong 20 năm qua đã thúc đẩy thương mại hàng hải phát triển mạnh mẽ. Dự báo cho thấy, với tốc độ tăng trưởng này, khối lượng thương mại container giữa Việt Nam và châu Âu có thể tăng gấp đôi vào năm 2050. Thế nhưng, để duy trì đà tăng trưởng này, các doanh nghiệp cần phải “xanh hóa” các hoạt động logistics.

Bà Đinh Thị Bảo Linh, Phó giám đốc Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công thương), nhấn mạnh rằng sau 4 năm thực hiện Hiệp định EVFTA, các doanh nghiệp Việt Nam và EU đã ghi nhận sự tăng trưởng vượt trội trong xuất nhập khẩu, nhưng cũng đối mặt với các thách thức lớn, nhất là yêu cầu kiểm soát phát thải và cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) từ EU. Tất cả điều này khiến chi phí logistics tăng cao, đồng thời đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư vào công nghệ và các phương tiện xanh.

Thực Trạng và Động Lực Chuyển Đổi Xanh

Khảo sát từ ban IV cho thấy có tới 64% doanh nghiệp Việt Nam chưa sẵn sàng chuyển đổi xanh. Trong đó, các doanh nghiệp nội địa có mức độ chuẩn bị thấp hơn nhiều so với doanh nghiệp xuất khẩu. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc tối ưu hóa tài chính, công nghệ, và nhân sự để thực hiện các hoạt động chuyển đổi. Tuy nhiên, với áp lực từ các chính sách bền vững toàn cầu, nhiều doanh nghiệp đã nhận thấy tầm quan trọng của chuyển đổi xanh trong việc nâng cao sức cạnh tranh và gia tăng giá trị thương hiệu trên thị trường quốc tế.

Bà Phạm Thị Ngọc Thuỷ, Giám đốc Văn phòng ban IV, cho biết: “Doanh nghiệp Việt đã có những bước đầu tiên trong chuyển đổi xanh nhưng còn nhiều khó khăn về tài chính, giải pháp kỹ thuật và nguồn nhân lực. Chính phủ cần có cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh để hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn này, giúp họ dễ dàng tiếp cận các công nghệ mới và xây dựng hệ thống kiểm kê khí nhà kính hiệu quả.”

Những Hành Động Cụ Thể Từ Doanh Nghiệp

Một số doanh nghiệp tiên phong đã có những bước chuyển đổi rõ nét. Chẳng hạn, Tân Cảng Sài Gòn đã chuyển đổi sử dụng năng lượng mặt trời, tự động hóa quy trình vận hành và sử dụng các phương tiện xanh. Hiện nay, cảng Cát Lái và Cái Mép đã đạt tiêu chuẩn cảng xanh châu Á. Đây là minh chứng cho sự nỗ lực của ngành logistics Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu quốc tế và thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường khó tính.

“Đến nay, Tân Cảng có 2 cảng là Cát Lái và Cái Mép đạt tiêu chuẩn cảng xanh châu Á. Tân Cảng Sài Gòn cũng tích cực mở rộng hợp tác với các hãng tàu, cảng quốc tế trong việc xanh hóa chuỗi logistics để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU”, ông Lộc nói.

Bên cạnh đó, bà Catherine Trần, Giám đốc Công ty TNHH Quốc tế Leong Lee International, cho biết, với mục tiêu giảm phát thải 43,5% vào năm 2030 và đạt Net Zero vào 2050, Việt Nam cần tích hợp giải pháp bền vững trong mọi hoạt động sản xuất và logistics. Theo bà, , doanh nghiệp cần tính toán CO2 và đo lường khí thải, có phương án cân bằng cho toàn chuỗi từ nhà máy, khu công nghiệp đến cảng… Một trong những giải pháp phổ biến hiện nay là chuyển đổi nguồn cung năng lượng tái tạo, đổi mới công nghệ, phương tiện dùng nhiên liệu xanh.

Chính Sách và Hỗ Trợ Của Chính Phủ

Để thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi xanh, Chính phủ đã ban hành nhiều quy định như kiểm kê khí nhà kính bắt buộc đối với 2.166 doanh nghiệp trong 6 lĩnh vực, cũng như chuẩn bị thành lập sàn giao dịch tín chỉ carbon vào năm 2025. Các chính sách này sẽ giúp doanh nghiệp từng bước hiện thực hóa cam kết tại COP26 và tăng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu sang các thị trường quốc tế.

Kết Luận

Là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, Transporter International Logistics cho rằng việc chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng toàn cầu mà còn là yếu tố quyết định giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành logistics, duy trì sự phát triển bền vững. Chúng tôi tin rằng việc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo, và giảm phát thải không chỉ giúp cải thiện hiệu quả vận hành mà còn đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của các thị trường quốc tế. Với mục tiêu này, TIL cam kết tích cực góp phần vào việc xây dựng một chuỗi cung ứng sạch, bền vững và đáp ứng tiêu chuẩn toàn cầu.

Nguồn: https://baodautu.vn/muon-xuat-khau-sang-thi-truong-kho-tinh-logistics-cung-phai-xanh-d226946.html